sábado, 28 de maio de 2016

PM: Presiza Muda Mentalidade Sosiedade

Atu haforsa feto nia lideransa no partisipasaun iha eleisoens, tuir Primeiru Ministru (PM), Rui Maria de Araujo, katak presiza muda mentalidade sosiedade no konvense mane sira atu apoia feto.

Tanba tuir nia, atu feto ida hetan susesu iha nia lideransa, apoiu husi familias liu –liu la’en ne’e importante tebes.

“Hau nia hanoin, ita tenke aposta barak liu tan iha mudansa mentalidade, liu –liu konvense mane sira hodi simu no apoia feto nia lideransa no partisipasaun iha eleisaun,” PM Araujo hateten, iha Dili.

Nia hatutan, Timor-Leste iha kuadru legais, liu-liu iha Konstituisaun Republika Demokratika de Timor-Leste (RDTL) garantia igualidade iha aspetu hotu, maibe sosiedade nia mentalidade la muda, sei laiha mundansa tanba kultura patriarcal sei forte.

Tanba ne’e, nia dehan, kampanha sosializasaun importante tebes hodi konvense mane sira no hasa’e sira nia konsiensia kona ba vantagen ba sosiedade, bainhira iha oportunidade hanesan ba kargu lideransa.

“Ita presiza haforsa edukasaun ba feto no finansiamentu, tanba feto bele matenek, maibe finanseiru depende ba la’en, emansipasaun sei la la’o,” nia hateten. 

Nia rekonese, katak governu halo ona esforsu bo’ot liu husi Sekretaria Estado Apoiu Socio Ekonomia Feto (SEM) hodi hasa’e ekonomia feto, maibe presiza haforsa tan.

Entretantu Sekretaria Estado Apoiu Socio Ekonomia Feto (SEM), Veneranda Lemos, hateten SEM liu husi fundus transparensia publiku aloka ona fundus ba sosiedade sivil hodi fo formasaun ba feto kona ba jestaun lideransa.

“Ami servisu hamutuk ho organizasaun feto (Caucus no Patria) atu prepara feto sira no ami mos fo apoiu ba sira ne’ebe servisu iha area hasa’e ekonomia feto nian,” nia hateten.

Atu hasa’e involvementu feto iha vida politika no ekonomia, nia dehan, ne’e la’os governu nia responsabilidade mesak, maibe entidades hotu liu –liu sosiedade sivil tanba sira mak liman ain estado nian hodi hakbi’it feto sira.

Kona ba feto intelektual barak mak laiha korajen mosu iha publiku, nia dehan, kultura patriarcal sei forte iha sosiedade, tanba ne’e importante tebes mane sira atu enkoraja no supporta feto.

Nia rekonese, katak agora dadaun feto iha parlamentu nasional hetan 38%, feto iha governu 21% no iha nivel local 2%,  signifika internasionalmente involvementu feto iha vida politika, Timor-Leste aas kompara ho nasaun seluk iha ASEAN. 

Iha parte seluk Diretora organizasaun Patria, Laura Pina, hateten hahu iha 2015 Patria kapasita ona feto sira iha nivel munisipios no rurais hodi prepara sira kompete iha eleisaun sukus no eleisaun jeral ne’ebe sei mai.

Nia rekonese, katak feto barak sei moris iha presaun no kultura patriarcal nia okos, tanba ne’e sira presiza apoia no korajen hodi sai husi presaun ida ne’e.

“Muda feto sira nia mentalidade e halo mos sensibilizasaun ba mane sira atu fo oportunidade no suporta feto sira partisipa iha vida publiku,” nia dehan.

The Dili Weekly

Publicada por TIMOR AGORA

Nenhum comentário:

Postar um comentário