sábado, 7 de maio de 2016

Formalizadu akuzasaun hasoru jornalista timoroan na'in rua tanba "akuzasaun ne'ebé la loos"

Ministériu públiku timoroan, iha loron-sesta ne'e, notifika ona jornalista timoroan na'in rua katak halo ona akuzasaun hasoru sira tanba "akuzasaun ne'ebé la loos" kona-bá artigu ida ne'ebé publika iha jornal Timor Post iha fulan-Novembru tinan liubá ne'ebé ko'alia kona-bá primeiru-ministru.

Akuzasaun, asina iha loron 21 Abril hosi majistrada Lídia Soares - no Lusa iha asesu - komunikadu iha loron-sesta ne'e ba jornalista na'in rua, redatór Raimundos Oki ho editór hosi Timor Post Lourenço Martins.

"Arguidu sira komete ona iha koautoria material, krimi ida hosi akuzasaun ne'ebé la loos", refere hosi testu akuzasaun nian.

"Arguidu sira halo asaun ho reflesaun, livre no iha konsiénsia, nune'e sira hatene katak la permiti hahalok sira hanesan ne'e. Arguidu sira hatene katak sira nia asaun hanesan proibidu no hetan kastigu tuir lei", hatutan.

Jornalista na'in rua hetan akuzasaun ho baze iha artigu 285 hosi Kódigu Penal timoroan, ne'ebé hatete katak kastigu ba kadeia to'o tinan tolu no multa ba sé maka "liuhosi dalan ruma, iha autoridade ka iha públiku, ho konsiénsia ba falsidade hosi imputasaun, halo denúnsia ka lansa kona-bá ema ruma asaun suspeitu ba krimi ida, hodi bele hamosu prosedimentu kriminal ida kontra ema ne'e".

Prosesu refere ba kazu ida ne'ebé hahú ho publikasaun iha loron 20 fulan-Novembru hosi artigu ida iha diáriu Timor Post ho títulu "suspeitu sira katak eis-asesór hosi Ministériu Finansa (MdF) entrega ona projetu ida ba empreza indonéziu ida".

Artigu ne'e inklui sala sira kona-bá faktu, inklui naran sala hosi empreza, no aspetu sira seluk ne'ebé jornál koriji kedas iha loron tuirmai.

Iha akuzasaun, Ministériu Públiku konsidera katak Raimundos Oki "hafoin hetan tiha informasaun, la verifika kredibilidade hosi informasaun ne'e no la konfronta ho ema sira ne'ebé iha relasaun ho artigu ne'e hodi bele hetan versaun loloos".

"Nia halo hodi hetan onra, naran di'ak no reputasaun kona-bá lezadu Rui de Araújo, hatene katak direitu sira ne'e iha protesaun hosi Konstituisaun no notísia ne'e la koresponde ho lia-loos", refere hosi testu.

"Arguidu iha konsiénsia loloos katak nia publikasaun sei hamosu prejuízu moral sira, sosial sira, família no profisional sira ne'ebé labele kalkula iha ema ne'ebé prejudikadu", refere.

Editor hosi jornal Vicente Martins "la haruka antes hodi verifika kredibilidade no autentisidade hosi informasaun sira ne'ebé publika" maibé autoriza publikasaun ba artigu ne'e.

Akuzasaun, ne'ebé mantén medida sira koasaun nian - termu identidade no rezidénsia - konsidera katak arguidu na'in rua "hatene katak notísia ne'e hanesan falsu" no katak ho publikasaun ne'e "ema ne'ebé prejudikadu sei hetan prosesu ida investigasaun kriminal nian tanba suspeitu halo krimi sira iha ezersísiu hosi funsaun públiku sira".

"Nune'e sira hakarak, ho denúnsia, halo atu ema prejudikadu hetan prosesu kriminal ida", refere mós hosi testu.

Kazu ne'e hamosu apelu oioin hosi organizasaun internasional barak jornalizmu nian atu primeiru-ministru timoroan, Rui Maria de Araújo, hasai prosesu kriminal hasoru jornalista sira.

Hodi hatán ba apelu, iha karta ida diriji ba organizasaun internasional sira, Rui Araújo hatete katak la troka liberdade imprensa ho "iresponsabilidade imprensa nian" no nia labele halo parte iha gabinete prokurador nian hodi desidi atu avansa ka la'e ho kesar ne'e.

Iha deklarasaun foun sira ba ajénsia Lusa, jornalista Raimundos Oki hatudu "preokupasaun maka'as" ho kazu, hodi konsidera katak nia direitu fundamental sira "hetan proibisaun" no hahú hosi akuzasaun ne'e nia senti "tauk tebes" hodi hakerek notísia ida.

Bainhira Ministériu Públiku rona, iha loron 11 liubá, jornalista "uza ona direitu hodi nonook", hodi la hatán ba pergunta sira ne'ebé halo ba nia.

SAPO TL ho Lusa

Publicada por TIMOR AGORA

Nenhum comentário:

Postar um comentário