quinta-feira, 26 de maio de 2016

Mobilidade akadémika hanesan estratéjia ne’ebé “lasees” hosi koperasaun luzófona

Mobilidade akédemika hosi dosente, estudante nomós investigadór sira hanesan estratéjia ida “ne’ebé labele hasees” hosi koperasaun entre Estadu membru CPLP, tanba ne’e maka tenke fahe koñesimentu ba malu nomós halo investigasaun hamutuk, dehan ministru Edukasaun, António da Conceição.

“Alkansa CPLP ninia mehi, apoia atu fahe koñesimentu no esperiénsia ba malu tenke, tenke sai nu’udar projetu komun ba Estadu membru hothotu,” tenik António da Conceição ohin.

“Ita tenke foka liu ba demokratizasaun asesu ba siénsia nomós koñesimentu. Halo nafatin esforsu hodi apoia atividade siéntifika, nomós apoia istituisaun hothotu ne’ebé hala’o, inklui ba mos mekanismu bot ne’ebé iha ona nomós fahe koñesimentu sientífika ba ita-ninia sosiedade”, nia dehan.

Ministru Edukasaun Timór ko’alia lia hirak ne’e durante abertura hosi VII Reuniaun Ministru Siénsia, Teknolojia no Ensinu Superiór CPLP iha Dili, ne’ebé mos sei debate kona-ba koperasaun multilaterál ba setór refere.

“Investimentu ba formasaun kaudru nasionál ensinu superiór no siénsia ninian tenke sai prioridade hosi ita-ninia komunidade, tanba sira maka sai nu’udar elo/link dahuluk hosi parte ida ne’ebé sei halo investigasaun sientífika no teknolojia, hodi ikus mai hamosu progresu nomós dezenvolvimentu umanu”, dehan Antonio da Conceição.

“Mobilidade hosi estudante, dosente, investigadór no tékniku sira konstitui buat seluk ne’ebé lasees hosi área estratéjika koperasaun. Tanba ne’e maka ita tenke hametin kondisaun atu bele hala’o interkámbiu no mobilidade estudante, fó potesialidade ba programa mobilidade dosente no investigadór sira, inklui halo diversifikasaun no hariku esperiénsia estudante nian sira ba iha espasu akadémika CPLP”, nia insisti.

Murade Murargy, sekretáriu ezekutivu CPLP nian mos ko’alia kona-ba aspetu “importante” hosi mobilidade akaádemika no koñesimentu, ne’ebé sai nu’udar “dezafiu bot ida mos” ne’ebé persisti ba setór ne’e.

Husu atu foka liu ba “prioridade tolu ka haat” iha kampo siénsia, teknolojia no ensinu superiór nian – tanba “laiha kapasidade atu halo buat hotu”, dehan Murargy no hatutan tan katak importante liu maka avansa ho medida “konkreta”.

“Importante tebes duni ba ita-ninia dezenvolvimentu ekonómika no sosiál. Ita bele transforma saida maka ajuda ba koperasaun lolos ida. No área ne’e maka ideál atu hahú ho inisiativa hosi koperasaun intensive ida”, dehan.

"Ita iha planu estratéjiku, ita presija tau ba asaun no haree liu hosi psobilidade institusionál oioin, hanesan hahú ho projetu investigasaun hamutuk”, dehan.

Iha sorumutu Dili, halo mos diskusaun kona-ba aspetu balun hanesan implementasaun ba planu estratéjika koperasaun multilaterál ba domíniu siénsia, teknolojia no esninu superiór CPLP nomós ba planu asaun idaidak hodi “hametin koperasaun entre Estadu membru ba domíniu hirak ne’e”, haktuir António da Conceição.

Iha reuniaun ne’e, halo mos lansamentu ba portál Ensinu Superiór, Siénsia no Teknolojia, “ne’ebé konkretiza promesa hodi reforsa liu tan interkámbiu hosi koñesimentu sientífika, fahe prátika di’ak no fó sai oportunidade nomós inisiativa ba espasu akadémika” luzófona.

Iha debate ko’alia mos kona-ba progresu ba kriasaun Repozitóriu Sientífika/Portál Asesu Abertu CPLP nian, “atu nune’e bele hetan asesu livre ba repozitóriu sientífika ho aservu bibliográfika Estadu membru nian sira, hodi fó benefísiu ba estudante nomós dosente milloens iha “nasaun sira”.

SAPO TL ho Lusa – Foto: @estudantetl
Publicada por TIMOR AGORA
___
NB: Enviem-nos as notícias das vossas localidades, os vossos eventos, com textos em Word e imagens em JPG para editorlitoralcentro@gmail.com serão de imediato divulgadas.

J. Carlos



Nenhum comentário:

Postar um comentário